Ülkenin köklü partileri olan Les Républicains ve Sosyalistler, yeniden öne çıkabilmek için dar bir pencere görüyorlar.
ÇEVİRİ Victor Goury-Laffont | 2 Haziran 2025
PARİS — Son sekiz yıl, Fransa’nın tarihsel olarak baskın iki siyasi partisine pek de iyi gelmedi. Ancak eski muhafızlar geri dönüşe göz dikti.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un anayasal olarak üçüncü bir dönem için aday olmasının yasaklanması; aşırı sağcı Marine Le Pen’in şu anda zimmete para geçirme suçundan dolayı aday olmasının yasaklanması, bıkmış ve normale dönmeyi bekleyen bir seçmen kitlesi, her ne olursa olsun Fransa’nın iki köklü partisi – merkez sol Sosyalistler ve merkez sağ Les Républicains – Macron öncesi iki partili sistemin güzel eski günlerine geri dönme fırsatı görüyor.
Popüler, sert çizgideki içişleri bakanı Bruno Retailleau’nun bir sonraki liderleri olma yarışını kazanmasının ardından Les Républicains’te iyimserlik hakim.
Şimdi Sosyalistlerin dümeni kimin yöneteceğini seçme sırası. Perşembe günü, parti üyeleri 2027 başkanlık seçimlerine giden yönü belirleyecek yüksek riskli bir oylamada birinci sekreteri seçecek.
Eski ihtişam
Geçtiğimiz ayın sonlarında Sosyalist Parti’nin kontrolünü ele geçirmek için Nicolas Mayer-Rossignol’un başlattığı isyancı kampanyanın en önemli noktası olması gereken şey, doğu Paris’teki kasvetli bir spor salonunun asma tavanlarının altında sadece birkaç yüz kişiyi (çoğunlukla emeklileri) bir araya getirdi.
Ancak kasvetli atmosfere rağmen, Norman şehri Rouen’in belediye başkanı Mayer-Rossignol ve diğer önde gelen Sosyalistler, bu liderlik yarışının soldaki herhangi bir gelecekteki koalisyonu yeniden inşa etmek ve sorumluluğunu üstlenmek için eşsiz bir fırsat olduğundan eminler.
Mayer-Rossignol’u destekleyen etkili bir Sosyalist milletvekili olan Jérôme Guedj, POLITICO’ya “Sosyalist bir aday belirlemek istiyoruz, sonra da soldaki ortaklarımıza yöneleceğiz” dedi.
Her zaman böyle değildi
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Demokratlar ve Cumhuriyetçiler veya Birleşik Krallık’taki İşçi Partisi ve Muhafazakârlar gibi, Fransız siyaseti ülkenin Beşinci Cumhuriyeti’nin ilk altmış yılında iki parti tarafından domine edildi.
Macron, 2017’de o zamanlar 37 yaşında olan ve ılımlı kesimleri bir araya getirmeyi hedefleyen piyasa yanlısı, sosyal liberal bir platformda başkanlık için kampanya yürüttüğünde bu tekeli başarıyla kırdı.
Zaferini, Sosyalistler ve Les Républicains’ten hem liderlerin hem de seçmenlerin göçü izledi. Merkezciler Macron ve müttefiklerine yönelirken, katı görüşlü seçmenler daha radikal seslere çekildi – sağda Le Pen ve solda anti-kapitalist lider Jean-Luc Mélenchon.
2022 başkanlık seçimi her iki parti için de aşağılayıcı oldu. Muhafazakârlar oyların %5’inden azını alırken Sosyalistler sadece %1.7’sini aldı. Le Pen bir kez daha ikinci tura kaldı ve Mélenchon onun hemen arkasında kaldı.
Şekil 2: Macron’un yerini alacak yarış şekillenmeye başlarken, her iki taraf da kaybedilen seçmenleri geri kazanmaya çalışıyor. | Fotoğraf: Chalinee Thirasupa/EPA-EFE
Popülerlik her iki parti için de bir sorun olmaya devam ediyor, ancak işler iyiye gidiyor. Les Républicains, Macron’un geçen yıl erken seçim kararının ardından kendilerini tekrar hükümette buldu. Sosyalistler, Mélenchon’un sol kanatta üst üste iki cumhurbaşkanlığı seçimine hakim olmasını izledikten sonra, isteksizce onunla güçlerini birleştirdiler. Ortaya çıkan solu örgütleyici hareket, oyu kazanarak siyasi kuruluşu şok etti.
Liderliği geri almak
Macron’un yerini alma yarışı şekillenmeye başlarken her iki taraf da kaybedilen seçmenleri geri kazanmaya ve sonunda Fransız siyasetinin sağ ile sol koridorlarındaki eski yerlerini geri almaya çalışıyor.
Açıkça konuşmak için isminin açıklanmaması sağlanan Les Républicains’ten üst düzey bir hükümet üyesi, sürecin çoktan başladığını düşünüyor.
Bakan, “Zamanla Macron’un çekiciliği sağ kanat seçmenlere doğru önemli ölçüde daha fazla kaydı” dedi. “Kaçınılmaz olarak, seçmenlerin geri döndüğü ve geri kalanların Sosyalist Parti’ye geri döndüğü bir yeniden yapılanma olacak.”
Sosyalistlerin karşı karşıya olduğu en büyük zorluk, destekçilerini yabancılaştırmadan Mélenchon’u devirmek. Merkez sağın, Macron’a bağlılıklarını değiştiren ve şimdi kendi başkanlık yarışlarını hazırlayan eski Başbakan Edouard Philippe ve mevcut Adalet Bakanı Gérald Darmanin gibi önde gelen muhafazakârları bir şekilde yenmesi gerekecek.
Yukarıda adı geçen hükümet yetkilisi, “Önemli olan ilk kimin pes edeceği,” dedi. “Les Républicains olmadan Philippe veya Darmanin için bir yol yok.”
Orijinal Makale: France’s historic parties vie for return to two-party politics
Photo: France’s two establishment parties sense an opportunity to return to the good old days of the pre-Macron two-party system. | Christophe Petit Tesson/EPA-EFE
